Truyền thông dược phẩm là hoạt động quảng bá, giới thiệu các sản phẩm có yếu tố dược phẩm như thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thiết bị y tế hoặc mỹ phẩm có tính chất y tế. Qua các kênh truyền thông khác nhau, truyền thông dược phẩm hướng tới hai mục tiêu chính:
Tiếp cận khách hàng: gồm bệnh nhân, người tiêu dùng, dược sĩ, bác sĩ và nhà thuốc.
Xây dựng uy tín thương hiệu: củng cố lòng tin và hình ảnh chuyên nghiệp trong ngành y – dược.
Trong bối cảnh thị trường dược phẩm cạnh tranh khốc liệt tại Việt Nam, truyền thông dược phẩm trở thành công cụ sống còn để thương hiệu nổi bật, gia tăng độ nhận diện và thúc đẩy doanh số
Truyền thông dược phẩm không phải là marketing tự do. Marketer phải hiểu khung pháp lý, bao gồm luật, thông tư, nghị định và hướng dẫn từ cơ quan quản lý.
Luật Quảng cáo (hợp nhất 25/VBHN-VPQH năm 2024) quy định về quyền và nghĩa vụ của người quảng cáo, nội dung quảng cáo phải trung thực, chính xác, không gây nhầm lẫn.
Pháp lệnh 39/2001/PL-UBTVQH10 quy định về quảng cáo nói chung, có ảnh hưởng tới truyền thông dược phẩm.
Thông tư 09/2015/TT-BYT (về quảng cáo thuốc, thực phẩm chức năng…) là một trong các văn bản căn bản.
Nghị định 38/2021/NĐ-CP có các quy định xử phạt vi phạm quảng cáo sản phẩm bị cấm hoặc quảng cáo sai lệch. Ví dụ, quảng cáo thuốc kê đơn khi chưa được phép quảng cáo có thể bị phạt từ 50.000.000 đến 70.000.000 đồng.
Văn bản chỉ đạo của Cục An toàn Thực phẩm (VFA) yêu cầu quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe phải có khuyến cáo “Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh”, chữ rõ ràng, màu nền tương phản.
Trước khi phát hành quảng cáo cho thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thuốc không kê đơn, hoặc các sản phẩm có yếu tố y tế – dược phẩm, doanh nghiệp phải đăng ký nội dung quảng cáo với cơ quan có thẩm quyền.
Nội dung quảng cáo phải phù hợp với tính năng, tác dụng đã được công bố, không vượt quá quảng cáo so sánh, không sử dụng hình ảnh bác sĩ/dược sĩ nếu không có giấy phép hoặc sự cho phép.
Khi làm truyền thông dược phẩm, marketer thường gặp các vấn đề sau:
Ngòi nổ sáng tạo bị giới hạn bởi luật pháp dẫn đến khó làm mới
Chọn sai kênh truyền thông, dẫn đến tiếp cận sai đối tượng hoặc gây phản cảm
Để truyền thông dược phẩm vừa hiệu quả vừa an toàn, hãy áp dụng 5 bước sau:
Xác định loại sản phẩm: thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, thực phẩm chức năng, thiết bị y tế…
Đọc kỹ bản đăng ký sản phẩm hoặc công bố sản phẩm để hiểu tính năng, tác dụng đã được công bố
Dược sĩ, bác sĩ, bệnh viện (ETC) → cần nội dung chuyên sâu, khoa học
Người tiêu dùng (OTC / thực phẩm chức năng) → cần thông điệp dễ hiểu, cảm xúc
Hội thảo y khoa, journal, detailing – hiệu quả với thuốc kê đơn
Social media, influencer, video hướng dẫn – hiệu quả với thực phẩm chức năng và sản phẩm OTC
PR báo chí, nội dung SEO – giúp xây dựng tin cậy lâu dài
Storytelling, hình ảnh, video, hoạt hình, infographic… để truyền thông dược phẩm hấp dẫn hơn
Sử dụng biểu tượng, ngôn từ trung lập, tránh tranh cãi về công dụng chữa bệnh nếu không được phép
Luôn có bản nháp nội dung + kiểm duyệt pháp lý trước khi phát hành
Theo dõi các chỉ số: nhận diện thương hiệu, mức độ tương tác, tỉ lệ phản hồi, doanh số cụ thể nếu áp dụng được
Tối ưu hóa nội dung dựa trên phản hồi (comment, review), dữ liệu từ kênh quảng cáo
Nếu có sai sót nhỏ từ chia sẻ nội dung, nhanh chóng chỉnh sửa và xin phép lại nếu cần
Traphaco là một minh chứng điển hình về việc kết hợp chiến lược truyền thông dược phẩm với yếu tố xanh – sạch – bền vững:
Nguồn dược liệu chuẩn hóa: Traphaco sở hữu 7 vùng dược liệu đạt GACP-WHO, nền tảng cho thông điệp “sạch từ gốc – chuẩn quốc tế”
Chiến lược Đông dược cao cấp: Sản phẩm Boganic Premium được truyền thông như biểu tượng của Đông dược cao cấp tại Việt Nam
Cam kết minh bạch: Các vùng dược liệu Đinh Lăng (Nam Định) và Rau Đắng Đất (Phú Yên) đạt chuẩn GACP-WHO, được truyền thông như một cam kết minh bạch với khách hàng
Gia tăng niềm tin thương hiệu: Báo cáo thường niên 2022 cho thấy Traphaco là công ty tiên phong về chuỗi cung ứng xanh và công nghệ sạch
Nhờ cách làm này, Traphaco đã nâng cao hiệu quả truyền thông dược phẩm và xây dựng lợi thế cạnh tranh bền vững dựa trên niềm tin và tính minh bạch.
Trong lĩnh vực dược phẩm, một câu từ sai lệch nhỏ có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Do đó, trước khi phát hành bất kỳ nội dung nào, doanh nghiệp nên:
Chỉ một câu sai lệch cũng có thể gây hậu quả pháp lý. Doanh nghiệp nên luôn tham vấn bộ phận pháp chế hoặc luật sư, tuân thủ Thông tư 09/2015/TT-BYT, Nghị định 38/2021/NĐ-CP. Quy trình nên có kiểm duyệt nhiều bước: marketing → pháp chế → lãnh đạo.
Dược sĩ đảm bảo tính khoa học, marketer biến thông tin khô khan thành câu chuyện hấp dẫn. Sự phối hợp này giúp chiến dịch vừa chính xác vừa dễ lan tỏa.
Checklist giúp tránh sai sót, gồm:
Thông tin trung thực, đúng giấy phép công bố.
Có khuyến cáo bắt buộc cho thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
Hình ảnh bác sĩ/dược sĩ đúng quy định.
Đã xin giấy phép xác nhận quảng cáo từ cơ quan chức năng.
Pháp luật dược thay đổi liên tục. Doanh nghiệp cần theo dõi thông báo từ Bộ Y tế, Cục An toàn Thực phẩm, tham gia tập huấn pháp lý để tránh “vô tình vi phạm”.
Truyền thông dược phẩm là một ngành nghề đòi hỏi cả tư duy sáng tạo và ý thức tuân thủ pháp luật. Khi marketer hiểu rõ khung pháp lý, chọn đối tượng đúng, chọn kênh phù hợp, nội dung thông minh và đo lường hiệu quả, họ có thể làm nên những chiến dịch vừa hiệu quả vừa an toàn.
Nếu bạn muốn nắm rõ hơn cách xây dựng chiến dịch truyền thông dược phẩm đạt hiệu quả cao mà vẫn hợp pháp, học viện MPG chúng tôi cung cấp khóa học chuyên sâu Lập kế hoạch truyền thông tích hợp đa kênh IMC ngành Dược – từ chiến lược, pháp chế, sáng tạo nội dung, đến thực thi và đánh giá.